TOHUM

MISIR

MISIR TARIMI

İKLİM İSTEKLERİ

Sıcaklık isteği: Mısır bir sıcak iklim bitkisi olarak güneşli ve sıcak günlerde hızlı bir büyüme ve gelişme gösterir. En düşük çimlenme sıcaklığı 10-11 C olmakla beraber, 18 C nin üzerinde hızlı ve düzenli bir çıkış sağlanır. İlk gelişme döneminde gündüzleri  19 C, geceleri 13 C 'nin altına düşmeyen sıcaklıklar ister. Mısırda uygun büyüme sıcaklığı 24-32 C olup, gelişme dönemi boyunca toplam sıcaklık isteği bölgelere ve çeşitlere göre 2000-4000 C arasında değişir.
Nem isteği: Genel olarak nemin % 60'ın altına düşmemesi istenir. Nemin % 75'den %50'ye düşmesi su tüketimini iki katına çıkarır. Mısır bitkisinin özellikle tozlanma dönemindeki düşük hava neminden olumsuz etkilenmesi dane bağlamayı aksatır ve transprasyonla su kayıplarını arttırır.

TOPRAK İSTEKLERİ

Mısır toprak seçiciliği fazla olmayan bir bitkidir. Uygun ve zamanında işlenen ve gerekli bitki besin maddeleri verilen değişik tip topraklarda mısır başarıyla yetiştirilebilir. Ancak mısır bitkisi en iyi gelişmeyi ve en yüksek verimi organik madde ve bitki besin maddelerince zengin, drenajı ve havalanması iyi olan, derin topraklarda gösterir. Aşırı asit ve aşırı alkali topraklar mısır yetiştiriciliği için uygun değildir. En uygun pH derecesi 6-7'dir. 

TOPRAK HAZIRLIĞI

Toprak hazırlığında amaç; tohum yatağı hazırlamak, yabancı otu kontrol etmek, anızı parçalayıp toprağa karıştırmak, gübre ve diğer organik maddeleri toprağa karıştırmak, topraktaki su durumunu düzenlemektir. 
Bu amaçla; I. ürün mısır tarımında toprak sonbaharda tavda iken kulaklı pulluk ile 15-20 cm derinlikte sürülür. İlkbaharda kazayağı, tırmık ve tapan çekilerek toprak ekime hazırlanır.
Not: Her 4-5 yılda bir pulluk taban katmanının 40-50 cm derinliğinde dipkazan çekilerek kırılması gerektiği unutulmamalıdır.
II. ürün mısır tarımında toprak işlemesinde pulluk devreden çıkarılarak goble, diskaro, rotatiller, rotavatör v.b. aletlerle tohum yatağı hazırlanmalıdır.

EKİM

Tohumun ekileceği toprakta yeterli nem ve en az 10-12 C sıcaklık çimlenmenin başlaması için şarttır. Mısır ekimleri, genelde ilkbahar son donlarının bittiği tarihten itibaren başlamalıdır. Sahil ve Güney Doğu Anadolu bölgemizde ekim tarihi bitkinin tozlanma döneminin yüksek sıcaklıkların olduğu zamana  gelmemesini sağlayacak şekilde belirlenmelidir. Tohum, I. ürün ekimlerde 5-6 cm, II. ürün ekimlerde 6-8 cm derinliğe ekilmelidir.

TOHUM MİKTARI VE BİTKİ SIKLIĞI

Makineli hasada uygunluk açısından danelik ekimlerde sıra arası 70 cm, sıra üzeri 20-24 cm olmalıdır. Silajlık olarak yapılacak mısır ekimlerinde ise OSSK 644 çeşidi için sıra arası 70 cm, sıra üzeri 16-18 cm olmalıdır.
Özellikle danelik mısır ekilişlerinde tavsiye edilen sıra üzeri mesafelerde ekim yapılması verimin artmasına neden olacaktır. Çünkü bitki sıklığının artması tepe püskülü ve koçan püskülü çıkışını engeller. Bu durum dane oranının azalmasına, olgunlaşmanın gecikmesine yol açar.
Tavsiye edilen sıra üzeri mesafeler ve bitki sayıları:


Sıra Üzeri Mesafe (cm)

Sıra arası mesafe 70 cm 1.000 m2’deki bitki sayısı

23,8

6.000

22,7

6.250

21,7

6.570

20,8

6.850

20,0

7.140

GÜBRELEME:

İyi bir gübreleme için toprak tahlili yaptırılması ve buna göre gübre kullanılması en doğru yöntemdir. Mısırda verilecek gübre miktarı ; toprak yapısına, iklim şartlarına, ekim sıklığına ve çeşide göre değişir. 
Ülkemizde mısır tarımında ihtiyaç duyulan saf gübre miktarları aşağıdaki gibidir;


Gübre Cinsi

Dekara atılacak saf gübre miktarı (kg/da)

N

20-25

P

8-10

K

7-8

Fosforlu ve potasyumlu gübrelerin tamamı ekimle birlikte, azot formundaki gübrenin 1/3'ü ekimle birlikte, kalan kısmı mümkünse iki parça halinde, eğer imkan yoksa bitki 40 cm olduğunda ikinci çapa ile birlikte verilmelidir. Bu gübre kesinlikle serpme olarak kullanılmamalı, makine ile sıra arasına banda verilmelidir.

MISIRDA BAKIM İŞLEMLERİ

Mısır, gelişiminin ilk devresinde iyi bir bakım ister. Bakım yapılmazsa mısır bitkisinin gelişmesini yabancı otlar kolayca geriletir.
I. Çapa: Mısır 10-15 cm boylanınca (4-5 yapraklı olduğu dönem ) yapılır. Bu dönemde çıkacak yabancı otlar çapalanmalı ve toprak yüzeyi hafifçe havalandırılmalıdır. Çapalama yapılırken genç bitkilerin köklerinin zarar görmemesine ve üzerlerinin toprakla kapanmamasına dikkat edilmelidir. 
Ara Çapası Ve Boğaz Doldurma: Mısırın 8-10 yapraklı olduğu dönemde (30-40cm) ikinci azot uygulamasıyla beraber boğaz doldurma işleminde kullanılabilen çapa veya listerle boğaz doldurma yapılır. Destek köklerin toprakla temasının sağlanması için bu işlem mutlaka yapılmalıdır. Çünkü; destek köklerinin fosfor ve diğer besin maddelerinin alımında ve yatmaya karşı destek sağlamada önemli rol oynadığı bilinmektedir. 
SULAMA:
Mısır bitkisinin yetişme dönemi boyunca topraktan yaklaşık 500 mm su alması gerekmektedir. Bu su miktarı ya yağışla yada sulama suyuyla karşılanmalıdır. 125 günlük bir mısırın tükettiği toplam su miktarı iklime bağlı olarak 400-800 mm arasında değişir.
Mısırın Su İhtiyacının Karşılanması Gereken Dönemler: 
İkinci gübreleme ve boğaz doldurma işleminden hemen sonra (bitkinin 30-40cm boylandığı veya 8-10 yapraklı dönemde), tepe püskülü çıkışından hemen önce, döllenme sonuyla süt olum dönemi arasında, süt olum döneminde ( koçan püskülü oluşumundan 10-15 gün sonra ) mısır bitkisi mutlaka sulanmalıdır. 
Mısırın su ihtiyacını bazı usullere göre belirlemek mümkündür:

  • Mısır bitkisine bakarak: Sabah saatlerinde yapaklar kıvrılmış ise (soğan yaprağı gibi ) sulamak gerekir.
  • Toprak tavını elle kontrol ederek: Kök derinliğinden alınan toprak elle sıkılınca dağılıyorsa sulanmalı, dağılmıyor ve elde iz bırakıyorsa suya ihtiyaç yok demektir.
  • Elektrikli rezistans ölçücüler yardımıyla yapılır.
  • Tansiyometre ile yapılır.

YABANCI OT MÜCADELESİ

Mısırda yabancı otlar verim düşüklüğüne, ürün kalitesinin azalmasına ve hasadın güçleşmesine neden olurlar. Mısırın çıkış ve ilk gelişme devresinde yabancı otlarla rekabeti çok zayıftır. Bu rekabeti su, ışık ve besin maddeleri yönünden olmaktadır. Bu nedenle yabancı ot mücadelesi en kısa zamanda yapılmalıdır.
Yabancı otla mücadele iki türlü yapılmaktadır;

  • Mekanik Mücadele: Çapa makinası veya el çapası ile yapılabilir.
  • Kimyasal mücadele: Herbisitler (ot öldürücüler) kullanılarak yapılabilir.

Herbisitler: ekim öncesi kullanılanlar, çıkış öncesi kullanılanlar ve çıkıştan sonra kullanılanlar olmak üzere üç gruba ayrılır.
Mısır tarlasında görülen yabancı otlar: Pıtrak, Kanyaş, Sirken, Yabani hardal, Semiz otu, Köpek üzümü, Bozot, Tarla sarmaşığı, Çatal otu, Domuz pıtrağı, Kara darı, Köygöçüren.

HASTALIKLAR

Kök ve sap çürüklükleri, mısır rastığı (Ustilago maydis), Helminthosporium yaprak yanıklığı (H.tutcicum, H.maydis).

ZARARLILAR

Tel kurdu (Agriotes spp.), Bozkurt (Agrotis spp.), Mısır koçan kurdu (Sesamia spp.), MIsır kurdu (Ostrinia spp.), Yeşil kurt ( Heliothis armigera), Çizgili yaprak kurdu (Spodoptera exiqua), Mısır yaprak biti (Aphid maidis Fitch.), Kırmızı örümcek (Tetranychus spp.).

ZARARLILARLA MÜCADELE

Toprak altı zararlılarından Bozkurt ve Tel Kurdu için mücadele tohum ilaçlaması ile etkin bir şekilde yapılabilir. Özellikle ilkbaharın yağışlı geçtiği bölgelerde fide döneminde toprak altı zararlıları ile mücadele önemlidir. Çimlenme devresinde ortaya çıkan Bozkurt, Telkurdu, Dana burnu gibi zararlılara karşı kepekle karıştırılmış ilaçlar akşam üstü bitki diplerine serpilerek mücadele edilmelidir.
HASAT
Mısırın hasat olgunluğuna gelip gelmediğine danelerdeki nem oranını ölçerek karar vermek en doğru yoldur. Ancak nem ölçme olanağı yoksa danenin değişimine bakarak karar vermekte mümkündür. Hasat zamanı gelmiş bir mısır bitkisinde danenin koçanla birleştiği yerde (dibinde) siyah tabaka oluşur. Siyah tabaka önce danenin koçanla birleştiği yerde ve koçan kısmında başlar ve sonra danenin dip tarafı oluşur. Bıçakla danenin dip kısmı hafifçe sıyrıldığı zaman siyah tabaka kolayca görülebilir. Bir koçanın olgunlaştığı; koçan ortasındaki danelerin en az % 75'inin siyah tabakaya sahip olduğu zaman kabul edilir.  
Fizyolojik olgunluğa eren mısır daneleri bölgelere ve çeşitlere göre değişmekle birlikte yaklaşık %35 oranında nem içerir. Bu dönemde dane normal gelişimini tamamlamıştır, elle hasat edilebilir. Fakat böyle yüksek nemde makineli hasat danelerin yumuşaklığı dolayısıyla hasat kaybını arttırır. Makine ile mısır hasadı için en uygun nem oranı %21-28 arasındadır. En ideal hasat zamanı (minimum kayıp ve kalitenin korunması açısından ) danedeki rutubet oranının % 25 dolaylarında olduğu zamandır.
Dane mısırın uygun neme ulaştığı takdirde erken hasadı genellikle istenen bir durumdur. Eğer hasat erken yapılacak olursa Sap çürüklüğü ve fırtınadan dolayı daha az yatma olmuş olur,  erken hasatta, sonbahardaki yağışlara yakalanma şansı veya hasadı önleyecek herhangi bir olumsuz durum önlenmiş olur ve koçan dökülmesi azalır.

SİLAJLIK MISIR

Silaj, yeşil yemlerin havasız bir ortamda bırakılarak ekşitilmesi yoluyla saklanması esasına dayanan yem depolama yöntemidir. 

SİLAJIN FAYDALARI

  • Yeşil yem sıkıntısının olduğu kış mevsimlerinde hayvanların sulu yem ihtiyacını karşılar.
  • Karma yem maliyetini % 50-60 azaltır.
  • Birim alanda daha çok yemin depolanmasına imkan sağlar (1m3'de 550-900 kg)
  • Et ve süt verimini arttırır.
  • Ortalama 45-60 gün içinde olgunlaşan silaj, iyi korunursa 2 yıla kadar saklanabilir.

 

SİLAJLIK MISIR TARIMI

Silajlık mısır tarımında dikkat edilmesi gereken dört önemli nokta vardır;

  • Ekim sıklığı: Ekim normalden %15-20 oranında daha sık yapılır. (OSSK 644 silajlık mısır çeşidimiz için önerilen sıra arası mesafe 70 cm ve sıra üzeri mesafe 16-17 cm'dir.

 

  • Gübreleme: Dekardaki bitki sayısı fazla olacağı için verilecek gübre miktarı da en az %10 arttırılmalıdır.
  • Boğaz doldurma işlemi: Boğaz doldurma işlemi dikkatlice yapılarak destek köklerin toprak altında kalması sağlanmalıdır.

 

  • Hasat zamanı: Besleme değeri yüksek bir silaj için mısırın en uygun zamanda hasat edilmesi gerekir. Mısırın en uygun biçim zamanı nem oranının %65-70'e düştüğü dönemdir. Bu dönem; bitkideki kuru madde oranının %30 civarında olduğu ve danenin süt olumunu tamamlayıp hamur olum dönemine geçtiği ve danenin üst kısmında hafif çöküntünün olduğu dönemdir. Eğer mısır eken biçilirse siloda sızıntı kayıpları yükselir, fermantasyon (ekşime) düzenli sürmez. Geç biçildiğinde tam sıkışma sağlanamayacağı için siloda hava miktarı fazla olur bu da silajın kalitesini düşürür.

Mısır silajının kalitesini etkileyen başlıca faktörler; çeşit, hasat zamanı, koçan oranı, parça boyutu, silonun şekli, doldurma süresi ve sıkıştırma derecesidir.


Sıra Üzeri
(cm)

Sıra Arası ( mesafe/cm) - Bitki sayısı ( Dekar )

60

65

70

75

80

85

90

25,0

6.660

6.150

5.710

5.330

5.000

4.710

4.440

23,8

7.000

6.460

6.000

5.600

5.250

4.940

4.660

22,7

7.340

6.770

6.280

5.860

5.500

5.170

4.880

21,7

7.680

7.090

6.570

6.130

5.750

5.410

5.110

20,8

8.010

7.390

6.850

6.400

6.000

5.640

5.330

20,0

8.330

7.690

7.140

6.660

6.250

5.880

5.550

19,2

8.680

8.010

7.420

6.930

6.500

6.110

5.770

18,5

9.000

8.310

7.710

7.200

6.750

6.350

6.000

17,8

9.360

8.640

8.000

7.460

7.000

6.580

6.220

17,2

9.680

8.940

8.280

7.730

7.250

6.820

6.440

16,7

9.980

9.210

8.570

8.000

7.500

7.050

6.660

16,1

10.630

9.550

8.870

8.530

8.000

7.500

7.050